İlk arabamı almıştım. Ankara'dan Kırşehir'deki köyüme bayram tatili için geldim. Annem, araba ile geleceğimi duymuş ve adak hazırlığı yapmış. Kaza bela olmasın diye. Adağımız horozu alıp, komşu Alevi köyü Çepni'ye gittik.

Köyün girişinde, kerpiç bir dam vardı. Damın içinde bir mezar, mezar yeşil çuha ile örtülü, yerler halı kaplı idi.

Annem içeri girmeden önce dua etti. Sonra damın içine girdi namaz kıldı, çıkışta dua eşliğinde horozu kesti, "işim tamam hadi eve gidelim" dedi.

Yolda, "Anne sen Sünni Müslümansın, Alevi dedesi yatırında namaz kılıyorsun, bu nasıl iş?" dedim. "Olur mu oğlum, bu dede" dedi. Onun kafasındaki dede, başka bir dede idi.

Bizim yörede biri Yozgat'ta, biri ilçemizdeki Erci köyünde, biri de bizim köyde, birbirine bakan üç yüksek tepede, kutsal dede mezarları veya yatırları varmış. Dedeler de bir birine bakarmış. Türk, Kürt, Alevi herkes inanırdı. Oğlu olmayan kadınlar gidip çaput bağlardı. Bizim memlekete her köyde “dede” isimli çok kişi var.

Özellikle batı Anadolu daha fazla olmak üzere, bütün Anadolu öyle kutsal dede ve ermişlerle doludur. Yolculuklarda hep karşınıza bir levha çıkar, kutsal bir veliyi, ermişi, şıhı, yatırı, türbeyi ve mezarı gösterir.

Kimi çocuğu olmayanlara, kimi hastalıklara iyi gelir. Kimine de can ve mal güvenliği için gidilir. Bir çok farklı hastalıklara, dertlere, farklı yatırlar şifa verir. Çok fazla var. Anadolu kültürü, bu konuda insanı hayrete düşüren çok yazılar var.

Bunlar adettir, töredir. İslam diniyle bir ilgileri olmayan çok eski geleneklerdir.

Şimdi bizim kasabadaki dedenin yerini, yukarı dağ köylerinden, kutsal, ermiş bildikleri birisinin mezarına çevirmişler.

Ben on sekiz yaşıma kadar köyde yaşadım. Anlatılan her şeyi can kulağı ile dikkatlice dinlerdim. Tarihe, geçmiş olaylara meraklı birisi idim. Böyle bir isim duymadım. Başka amaçlarla yapıldığını biliyorum.

Bizim çamlıktaki dede, farklı bir kültürün eseri. Hayali bir insan. O üç tepeye kimse çıkıp orada ölmemiş.

Gerçekten orada mezar da yok. Geçmişte insanlar bilinmeyen sebeplerden, çok yüksek zirvelere, kutsal gözüyle bakmışlar, kafalarının içinde hayali dedeler kondurmuşlar, sonra da şifa için oraya gitmeye başlamışlar.

Bizde bir de "Ocaklar" var. Aile kutsaldır. Şifa için gidilir. Üç köyde varmış. Biri Alahacılı köyünde, biri Şahinoğlu köyünde diğerini hatırlayamadım. Anadolu da sadece Dersim yöresinde ocaklar olduğunu biliyorum.

Ocaklara şifa için gidilir. Genellikle psikolojik hastalıklar için. Bir adak ile gidilir. Ocak denilen aile üyelerine saygı gösterilir ve kutsal ad edilir. Şimdi ocaklara eski değeri ve önemi verilmiyor.

Ben çocukken komşumuz Nuriye isimli kadına kötü söz söyledim. Annem bana kızdı “o kadın Ocak günaha girersin” dedi. Ben de “ama o da küfür etti “demiştim.

Bizim köyde bakır basma diye bir olay var. Yaşlı bir kadında bir madeni kap var. Çok eski bir kap. Üzerindeki yazıları Latince ve Arapça değil. Hangi devirden kalmış, kimlerden kalmış, hangi dilde olduğunu bilmiyorum. Geçen ay köyde, kadının öğretmen torunu ile konuştum, oda bilmiyor “merak ettiğini” söyledi. “Sümerce, Aramca, Hititçe olabilir” dedi.

Bu eski üstü yazılı metal kapla deri hastalıklarını tedavi ediyorlar. Yaşlı kadın öldü. Dul kalan torunu şimdi o kapla tedavi yapıyor. Onunla geçimini sağlıyor. Çevre köy, kasabalar ve uzak yerlerden çok gelen oluyor. Dua ve büyülü kabı derideki kabarcık, kızarıklık, kaşıntılı ve diğer yaralara sürmek şeklinde tedavi yapıyor.

Biz okumuşlar bu kabın iyileştirme maharetini bilimle mukayese ederek aramızda çok sık tartışıyoruz. Sonuç çoğu kez psikolojik rahatsızlıklardan oluşan cilt hastalıklarına iyi geldiği kanısına varıyoruz. Yine de aklımız takılan sorular oluyor.