Şimdiye kadar bu haber sitesinde Türkiye devrimci hareketinin teorik-pratik önderlerinden Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın 60 kadar kitabının tanıtımını yaptık. Tanıttığımız kitaplar bir kısmı onun sağlığında yayınlanmış, diğer bir kısmı ise ölümünden sonra izleyicileri tarafından yayınlanmış kitaplardı. Bazısı dergilerde yayınladığı bazı uzun yazıların kitaplaştırıldığı (Deccal Nasıl Kapımızı Çalıyor, Sayın İ.İ. Paşa’ya Açık Mektup gibi), bazıları da yayınlanmış-yayınlanmamış birçok yazısından bizim yaptığımız derlemeler (Tarih Yazıları ve Gençliğe Yazılar gibi) eserler de bu seride tanıtıldı.

Son yıllarda, özellikle de 12 Eylül’ün hemen öncesi ve sonrası, Kıvılcımlı’nın yayınlanmamış bazı eserleri de gün ışığına çıkarılıp yayınlandı. Çeşitli kereler yayınlanmış olan Osmanlı Tarihi’nin Maddesi, YOL Serisi ve Günlük Anılar ve uzun yazılardan oluşturulan broşürler bunlara örnektir. 2008 yılında Sosyal İnsan Yayınları yöneticisiyken çevirtip yayınladığımız Bergsonizm kitabı uzun yıllar sonra orijinal eski yazı metinden yayınlanan önemli bir kitap oldu. Daha sonraki yıllarda da çeşitli yayınevlerinden yayınladığımız OA Dosyası, Tarihsel Materyalizm, Cezaevi Etüdü ve Hegel ve Felsefe Notları çıkarıldı ortaya.

Bu yazımız Cezaevi Etüdü incelemesinin kitaplaştırılmış halinin kısa tanıtımı olacak. Sorun Yayınları’ndan yayınladığımız bu kitabın kısa sunuş yazısını alıyoruz buraya.

Türkiye devrimci hareketinde  “Cezaevi gerçeği” çok konuşulur, çok bilinir. Kıvılcımlı’nın, ömrünün 22 yıldan fazlasını geçirdiği ve her dönemini “üniversiteye” çevirdiği hapishaneleri incelememesi, etüt etmemesi düşünülemezdi. Nitekim etmişti de. Elinizdeki metin işte o incelemenin ilk yayınlanışı oluyor.

Orijinal eski yazı metnin bir yerinde 7.2.1937 diye bir tarih görülüyor. Demek ki bu inceleme 1929-33 yıllarını geçirdiği Elazığ Cezaevi’nde yapılmış ve daha sonra kaleme alınmış.

Metinde deneyimli siyasi bir mahkumun gözünden cezaevindeki bütün sömürü ilişkileri sergileniyor. Müdüründen gardiyanına, tutuklu ve hükümlülerin hangi kumpaslarla sömürüldüğü sergilenirken, mahkumlar arası yozlaşma da sergileniyor. Cezaevi adeta kapitalist bir işletme gibi zaten çaresizlik içindeki tutuklu ve mahkumları çifte sömürüye tabi tutuyor.

Metnin yeni harflere aktarılması, okunması, düzeltmeleri, mizanpajı, kısaca tüm hazırlığı Kıvılcımlı gönüllülerince yapıldı. Herkes üstüne düşeni fazlasıyla yaptı ve yazılışından 80 yıl gibi uzun bir süre geçtikten sonra bu önemli eser yayınlanabildi.

Orijinal eski yazı metnin içinde geçen Latin harfli kelimeler elinizdeki kitapta italik olarak dizildi. Altı çizili kelime ve cümlelerin altını çizen Kıvılcımlı’nın kendisidir, dokunulmadı.

Metinde yalnızca ilk okuyuşta anlam karmaşası yaratabilecek kelimeleri ayırt ettirmek amacıyla gerekli harfler üzerinde şapka işaretleri kullanıldı.

Metinde yer alan bazı kelimeler okunamadı. Üst üste yazılmış satırlar ya da araya sıkıştırılmış cümlelerde oldu daha çok bu okunamayan kelimeler. Bu kelimeleri belirtmek için […] kullanıldı.

Son olarak: 80 yıllık bir metni sadeleştirmek yerine olduğu gibi kendi kelime ve cümleleriyle bırakarak metnin arkasına bir sözlük eklemeyi uygun bulduk. Ayrıca orijinal sayfaların resimlerini de hem belge olsun, hem de okunamayan kelimeleri belki okuyan olabilir diyerek kitaba ekledik.